Van Sente Brandaen.

Sint Brandaan, 1380-1425, Ierse abt die zijn bijbel verbrandt omdat hij niet gelooft in de wonderen.

Sente Brandane, Sint Brandaan.

Dit zullen wel reisverhalen zijn die door Sint Brandaan opgeschreven zijn. De gelukzalige eilanden of aardse paradijs zijn ook beschreven door Maerlant als de Canarische eilanden en zien we ook bij andere schrijvers. Die stammen oorspronkelijk af van de beschrijving van Ptolomaeus. Zie ook de beschrijvingen de drijvende russen waar wel op de wierden van Friesland wordt gedoeld zoals vermeld bij Plinius.

Opgeschreven en vertaald door Nico Koomen.

1| 1 9 9 ra| VAN SENTE BRANDANE. Nu verneemt, hoe over lanc Een heere was in Yerlant, Die sach menich Gods teekijn. Wildi dies gheloovende zijn, 5 So hoort wonder, ghi heeren! Die Heleghe Gheest moet mi leeren, Die welke der ezelinnen Wijlen dede sprekens beghinnen, Daer up dat reet Balaam, 10 Dat was een heydin man, Dat so meinschelike sprac, Daer sij den inghel Gods sach Commen in haer ghemoet: Den wech hi haer wederstoet 15 Met eenen zwerde vierijn; Si vloo van den inghel fijn Ende dede haren heere cont. Dese moete ontsluten minen mont: Die ghene die haer gaf de macht, 20 Datsi wert redene acht. Een helich man was sonder waen, Gheheeten so was hi Brandaen, Abdt was hi ende regement Van III^m moonken of daer omtrent, 25 Gheboren hute Yberne, Gode diendi wel gherne. Dese vant, int ondersoucken, Bescreven in houden boucken Van vele teekenen ons Heeren; 302 Hoort! hier moghedi leeren Van den goeden Gods wijse, Hoe dat twee paradijse Boven der eerden waren; Doe las hi voort te waren 35 Van vele wonders, datmer in vant Ende menich groot eylant; Ooc las de wijse heere, Hoe dat eene weerelt weere Hier onder dese eerde 40 |179 rb| Ende alst hier dach werde, Dat daer dan nacht zye. Hi las dat hemele waren drie; Van visschen hi ghescreven vant, Hoe dat een wout ende een lant 45 Ghewassen stont up zine zwaerde: Dat wederseidi aerde, Om datso onghelovich was. Ooc las hi, hoe dat Judas Gheniette Gods ontfaermichede 50 Ende hi ghenade hadde mede Alle sondaghes nachte. Hi en wilde no hi en mochte Dies emmer niet gheloven, Hi en saecht met zinen oghen. 55 Van toorne verberrendi den bouc Ende gaf den scrivere eenen vlouc; Dat becochti zint wel diere; Daer hi stont bi den viere, Daer die bouc in bernende lach, 60 Die inghel Gods hem toe sprac: “O lieve vrient Brandaen, Du heves evele mesdaen, Dat over mids dinen toren Die waerheit dus es verloren. 65 Nu laettene bernen daer inne: Di wert noch wel in inne, Wat waer ofte loghene es: Di ontbiet Jhesus Kerst, Dattu suls gaen varen 70 Up des zeewes baren Al omme ende omme IX jaer; Du sult bescauwen, wat es waer Of wat loghene si mede.” 3 Dat wart hem grote pijnlichede. 75 Dus galt hi den bouc Ende leet omme dien vlouc Wel meneghen grooten noot Ende voer daert God gheboot. Doe Brandaen die heleghe man 80 Also te rechte vernam, Wat hem God selve ontboot, |179 va| Doe was sijn zorghe al te groot Ende hi bat onsen Heere, Dor zijnre moeder eere, 85 So wat hem gheviele, Dat hi behilde zine siele, Ende hi hem wilde bewaren Ende tsiere ghenaden doen varen. Doe ghinc Brandaen te hant 90 An des zewes kant Ende dede eenen kiel tauwen, Vaste ende ghetrauwen: Die mast was vuerijn hout; Dat zeil dede hi menichfout 95 Besnijden ende bewinden; Den kyel dede hi binden Met ysere arde staerke, Na die houde aerke, Die Noe wielen vrochte, 100 Doe hi die dylovie vruchte. Den ancker maecte hi stalijn, Daers hem van noode soude zijn, Dat hi behilde dat lant. Doe dedi al zijn ghewant 105 In den scepe draghen doe Ende LXXX manne ghingher in doe: Si waren daer in IX jaer. Ooc dede hi, dat was waer, Een cappelle, met wijsen zinne, 110 Wel werken daer inne Ende daer in clocken ende helichdom, Dies hi mochte houden rom. Ooc voerde hi van Yberne Pestier ende querne, 115 Smessen ende ander ghemac, Als die legende mi vertrac; Dit dedi al daer inne. 4 Dus voer hi wech met sinne. Wel verghinct hem in den kiel, 120 Dat hem niet en mesviel. Met hem nam hi twee capellane: Van den eenen quam hem zint ane, Dat hine om eenen roof verloos. |179 vb| Dies wart hem God so vriendeloos. 125 So datten hem nam die viant Omme eens breydels ghewant, Dien hi nam sonder orlof. Omme dat die duvele dien roof Vant in sine ghewout, 130 Ay hoe zeere hi dat ontgout, Dat hijt ye ghedochte! Dies deden wel onsochte Die duvele ter hellen viere, Daer hijt becochte wel diere, 135 Tote dattene die heleghe man Met zijnre beden weder ghewan. Doe hi te scepe gaen began, Vant hi thooft van eenen doden man Voor hem ligghende up tsant: 140 Die vloet dreeft an tlant. Dat hooft was arde groot: Nye en sach hi des ghenoot; Dat voor hooft was hem breet Wel vijf voete, God weet. 145 Doe bemaendijt wel diere Bi Gode, vele sciere, Dat hi hem dade verstaen, Hoe zijn leven was ghedaen. Thooft jeghen Brandane sprac 150 Ende seide: “al doet mi onghemac, Ic wilt di segghen saen, Hoe mijn leven was ghedaen: Ic was een heydin man; Om mijn ghewin quam ic daer an, 155 Dat ic arde dicwile woet Over des zeewes vloet. Ic was groot ende stranc Ende ic was wel C voete lanc; Dus woedic in die diepe zee 160 Ende dede den ghenen wee, Die hier up die zee baren 5 Met scepen wilden varen: Hem nam ic have ende goet. Eens so wies zeere die vloet 165 Met eenen storme, die was stranc. |180 ra| Al haddic ghesijn noch so lanc, Ic en hadde niet vonden gront, Daer ic teerst toter borst in stont. Doe en conste ics niet ghenesen: 170 Dus moeste mijn sterfdach wesen, Also van allen dinghen moet, Sijn si quaet ofte goet, Sonder die pine der hellen, Daer die zielen in quellen, 175 Ende daer si sonder eenich hende Dooghen wee ende allende, Ende ooc dat paradijs, Dat den saleghen es wijs, Daer si hebben eewelike 180 Die bliscap arde rike.” Doe sprac Sente Brandaen Weder arde saen: “Of ic Gode verbidden can, Dat hi hu weder hus lives jan”, 185 Sprac Sente Brandaen, “Soutstu doopzel willen ontfaen Ende pinen om die Gods hulde? Ic verghave di dine sculde. So mach di werden wijs, 190 Dat eeweghe paradijs.” Doe sprac die heydin man: “Moestic weder sterven dan?” “Ja ghi”, sprac Sente Brandaen, “Dies en mochti niet ontgaen.” 195 Doe sprac die heydin man: “Of ic mi doopte ende ic dan Niet en conste wederstaen, Ic en worde den viant onderdaen. Hi pijnt hem nacht ende dach, 200 Hoe hi den meinsche bedrieghen mach. Of hi mi maecte so lief Den scat, dat ic ware een dief; Ende ic dade al sulke werke, Die onse sceppere verbiedet sterke, 205 Dan soudemen ter hellen 6 Mine ziele vele mee quellen, Dan so nu ghequellet es; 180 rb| Dies bem ic wel ghewes; Want die doopzel hebben ontfaen 210 Enter Gods wet af staen, Also scriftuere leert hier, Die ziele wert int helsche vier Vele meer ghepinet al te fel, Dan wi zijn, dat weet ic wel. 215 Want ons niemen en leert No te zijnre wetten keert. Dus vreesic, waert dat ic doopsel ontfinghe Ende mijnre wet dan af ghinge, Waert vrouch of spade, 220 Bi des viants quade rade, Omme have ofte om goet, Also menich meinsche doet, Dat men mi dan ter hellen Vele mee soude quellen, 225 Dan ic nu ghepijnt bin; Want mine ghelike pijntmen min, Dan die doopsel hebben ontfaen Ende harer wet af zijn ghegaen. Nochtan so vreesic mee die noot, 230 Die mi weder soude doen die doot, Wanneer so weder tote mi quame, Ende soe mi bename Beede sitten ende staen Ende loopen ende gaen 235 Ende heten ende drincken Ende spreken ende ghedincken Horen ende spreken, Ende mine aderen souden breken, Ende mine ziele soude varen 240 Weder ter aermer scaren. Al ware al de weerelt dijn, Ende soe ooc ware root ghuldijn, Ende ghise mi mocht gheven Ende daer toe met blischepen soude leven 245 Noch II^m der jaren, Ic en naemse niet te waren, Dies ghelooft, dor den noot; So sterc es die pijne der doot. Dies willic weder varen 250 7 |180 va| Te mijnre aermer scaren In die deemsternesse.” “So vare dan ghewesse, Daert di God jonne, saen”, Sprac de goede Sente Brandaen. 255 Dus voer die heydin man, Aldaer hem God ghejan, Ter stede daer God woude. Sente Brandaen keerde houde Te scepe om sinen noot, 260 Also hem God selve gheboot. Doe si te scepe quamen Ende orlof ghenamen An vrienden ende maghen mede, Gode bevalen sise ter stede. 265 Tseyl si an den mast keerden, Also hem die winde leerden; Haer riemers si hute stoten; Met ghemake datsi vloten. Ay, hoe scone dat tscip vloot! 270 Cort quamen si in groter noot, Want een dier al te wonderlijc, Eenen lind drake ghelijc, Wilde verzwelghen haren kiel; Hem was sine mule ende sijn giel 275 Menich ghelachte wijt. No eer no na dier tijt En quamen si in meerren noot. Een wolke boven hem ontsloot; Daer hute quam een dier wonderlijc 280 Vlieghende, eenen hert ghelijc; Dat jaghede met ghemake Den groten zee lind drake, So datten al verdreef; Datsi ne wisten waer hi bleef. 285 Doe hi dat hadde ghedaen, Keerdi weder saen In die wolken, danen hi quam. Doe Sente Brandaen dat vernam, Was hi blide ende vro 290 Ende danckets onsen Heere also. Doe hi van den drake was verloost, |180 vb| Te Gode meerderde sijn troost. Doe voeresi met ghemake 8 Up des zeewes vlake.

VAN SINT BRANDAAN. Nu verneem, hoe lang geleden Een heer was in Ierland, Die zag menig Gods teken. Wil u dit geloven, Zo hoor wonder, gij heren! De Heilige Geest moet me leren, Die welke de ezelin Wijlen deed spreken beginnen, Daarop dat reed Balaam, (psalm 51) Dat was een heidense man, Dat zo menselijk sprak, Daar het de engel God zag Komen in haar ontmoeting: De weg hij haar weerstond Met een zwaard vurig; Ze vloog van de engel fijn En deed haar heer kond. Deze moet openen mijn mond: Diegene die haar gaf de macht, Dat ze werd pratend echt. Een heilig man was ongetwijfeld, Geheten zo was hij Brandaan, Abt was hij en overste Van 3000 monniken of daar omtrent, Geboren uit Ierland, God diende hij wel graag. Deze vond, in het onderzoeken, Beschreven in oude boeken Van vele tekens onze Heer; Hoort! hier mag ge leren Van de goede Gods wijze, Hoe dat twee paradijzen Boven de aarde waren; Toen las hij voort waarlijk Van vele wonderen, dat men er in vond En menig groot eiland; Ook las de wijze heer, Hoe dat er een wereld was Hier onder deze aarde En als het hier dag werd, Dat het daar dan nacht is. Hij las dat er hemels waren drie; Van vissen hij geschreven vond, Hoe dat een woud en een land Gegroeid stond op zijn rug: Dat weersprak hij hard, Omdat het zo ongelovig was. Ook las hij, hoe dat Judas Genoot Gods ontferming En hij genade had mede Alle zondag nachten. Hij wilde nog hij mocht Dit immer niet geloven, Tenzij hij het zag het met zijn ogen. Van toorn verbrande hij het boek En gaf de schrijver een vloek; Dat bekocht hij sinds wel duur; Daar hij stond bij het vuur, Daar dat boek te branden lag, De engel Gods hem toesprak: “O lieve vriend Brandaen, U heeft erg misdaan, Dat vanwege uw toorn De waarheid dus is verloren. Nu laat het branden daarin: U wordt nog wel bekend, Wat waar of leugen is: U ontbiedt Jezus Christus, Dat u zal gaan varen Op de zeebaren Alom en om 9 jaar; U zal aanschouwen, wat is waar Of wat leugen is mede.” Dat was hem grote pijnlijkheid. Dus vergold hij het boek En leed om die vloek Wel menige grote nood En voer daar God gebood. Toen Brandaan die heilige man Alzo terecht vernam, Wat hem God zelf ontbood, Toen was zijn zorg al te groot En hij bad onze Heer, Door zijn moeders eer, Zo wat hem gebeurde, Dat hij behield zijn ziel, En hij hem wilde bewaren En tot zijn genade laten varen. Toen ging Brandaan gelijk Aan de zeekant En liet een schip bouwen, Vast en getrouw: De mast was vurenhout; Dat zeil deed hij menigvuldig Besnijden en omboorden; De kiel deed hij binden Met ijzer erg sterk, Naar de houten ark, Die Noach weleer wrocht, Toen hij de de zondvloed vreesde. Het anker maakte hij van staal, Daar het hem van node zou zijn, Zodat hij behield dat land. Toen liet hij al zijn behoefte In het schip dragen toen En 80 mannen gingen er in toen: Ze waren daarin 9 jaar. Ook deed hij, dat was waar, Een kapel, met wijze zin, Goed bewerken daarin En daarin klokken en heiligdom, (relikwieën) Dus hij mocht houden baat. Ook voerde hij van Ierland Baktrog en handmolen, Smids messen en ander gemak, Zoals de legende me vertelde; Dit deed hij al daarin. Dus voer hij weg met zin. Goed verging het hem in het schip, Zodat het hem niet miskwam. Met hem nam hij twee kapelaans: Van de ene kwam hem sinds aan, Dat hij hem om een roof verloor. Dus werd hem God zo vijandig. Zodat hem nam de vijand Om een teugel uitrusting, Die hij nam zonder verlof. Omdat de duivel die roof Vond in zijn geweld, Ay, hoe zeer hij dat ontgold, Dat hij het ooit dacht! Die deed wel hard De duivel ter hel voeren, Daar hij het bekocht wel duur, Totdat hem die heilige man Met zijn gebeden weer terugwon. Toen hij te scheep gaan begon, Vond hij het hoofd van een dode man Voor hem liggen op het zand: De vloed dreef het aan het land. Dat hoofd was erg groot: Niet zag hij zijn gelijke; Dat voorhoofd was hem breed Wel vijf voeten, God weet. (150cm) Toen vernam hij het wel daar Bij God, erg snel, Dat hij hem deed verstaan, Hoe zijn leven was gedaan. Het hoofd tegen Brandaan sprak En zei: “al doe je me ongemak, Ik wil u zeggen gelijk, Hoe mijn leven was gedaan: Ik was een heidense man; Om mijn gewin kwam ik daaraan, Dat ik erg vaak ging Over de zeevloed. Ik was groot en sterk En ik was wel 100 voeten lang; Dus ging (woedde) ik in de diepe zee En deed diegenen pijn, Die hier op de zeebaren Met schepen wilden varen: Hen nam ik have en goed. Eens zo groeide zeer de vloed Met een storm, die was sterk. Al had ik geweest noch zo lang, Ik had niet gevonden grond, Daar ik ten eerst tot de borst in stond. Toen kon ik niet genezen: Dus moest mijn sterfdag wezen, Alzo van alle dingen moet, Zijn ze kwaad of goed, Uitgezonderd de pijn der hel, Daar de zielen in kwellen, En daar ze zonder enig einde Gedogen pijn en ellende, En ook dat paradijs, Dat de zaligen is wijs, Daar ze hebben eeuwig De blijdschap erg rijk.” Toen sprak Sint Brandaan Weer erg gauw: “Als ik God bidden kan, Dat hij u weer heeft leven aan”, Sprak Sint Brandaan, “Zou u het doopsel willen ontvangen En werken om de Gods hulde? Ik vergeef u uw schuld. Zo mag u worden wijs, Dat eeuwige paradijs.” Toen sprak die heidense man: “Moet ik weer sterven dan?” “Ja gij”, sprak Sint Brandaan, “Dat mag ge niet ontgaan. “Toen sprak de heidense man: “Als ik me doopte en ik dan Niet kon weerstaan Ik wordt de vijand onderdaan. Hij pijnigt hem nacht en dag, Hoe hij de mens bedriegen mag. Of hij me maakt zo lief De schat, dat ik werd een dief; En ik deed al zulke werken, Die onze schepper verbiedt sterk, Dan zou men ter helle Mijn ziel veel mee kwellen, Dan zo nu gekweld is; Dus ben ik wel gewis; Want die doopsel hebben ontvangen En ter Gods wet afstaan, Alzo de schrift leert hier, De ziel wordt in het helse vuur Veel meer gepijnigd al te fel, Dan wij zijn, dat weet ik wel. Want ons niemand leert Nog tot zijn wetten keert. Dus vrees ik, was het dat ik doopsel ontving En van mijn wet dan afging, Was het vroeg of laat, Bij de vijands kwade raad, Om have of om goed, Alzo menig mens doet, Dat men mij dan ter hellen Veel meer zou kwellen, Dan ik nu gepijnigd ben; Want mijn gelijke pijnigt men minder, Dan die doopsel hebben ontvangen En van hun wet af zijn gegaan. Nochtans zo vrees ik meer de nood, Die me weer zou doen de dood, Wanneer het zo weer tot me kwam, En zo me benam Beide zitten en staan En lopen en gaan En eten en drinken En spreken en denken Horen en spreken, En mijn aderen zouden breken, En mijn ziel zou varen Weer tot de arme scharen. Al was de hele wereld van u, En zo ook was rood goud, En ge ze me mocht geven En daartoe met blijdschap zou leven Noch 2000 jaren, Ik nam ze niet waarlijk, Dus geloof het, door de nood; Zo sterk is de pijn van de dood. Dus wil ik weer varen Tot mijn arme scharen In de duisternis.” “Zo vaar dan gewis, Daar God het u gunt, gelijk”, Sprak de goede Sint Brandaan. Dus voer die heidense man, Aldaar hem God gunde, Ter plaatse daar God wou. Sint Brandaan keerde gauw Ter scheep om zijn nood, Alzo hem God zelf gebood. Toen ze te scheep kwamen En verlof namen Aan vrienden en verwanten mede, God ze aanbevalen ter plaatse. Het zeil ze aan de mast keerden, Alzo hen de wind leerde; Hun riemen ze uit stoten; Met gemak dat ze dreven. Ay, hoe schoon dat het schip dreef! Gauw kwamen ze in grote nood, Want een dier al te wonderlijk, Een lindworm of draak gelijk, Wilde verzwelgen hun kiel; Hem was zijn muil en zijn bek Menig vadem wijd. Nog eerder nog na die tijd Kwamen ze in meerdere nood. Een wolk boven hem opende; Daaruit kwam een dier wonderlijk Vliegende, een hert gelijk; Dat jaagde met gemak De grote lindworm of draak, Zodat het die geheel verdreef; Dat ze niet wisten waar het bleef. Toen het dat had gedaan, Keerde het weer gelijk In de wolken, vandaan hij kwam. Toen Sint Brandaan dat vernam, Was hij blijde en vrolijk En dankte onze Heer alzo. Toen hij van de draak was verlost, Tot God vermeerderde zijn troost. Toen voeren ze met gemak Op de zeevlakte.

295 Doe versach Sente Brandaen Eenen sconen werf staen: Hi dochte den wijsen heere Wel VI milen lanc of meere; Die stont up den rugghe van eenen vissch[e]; 300 Die bouc maect ons ghewisse, Dat daer een soete water ant meere gaet: Daer hadde die visch sinen haet Ghenomen wel menich jaer, So die bouc seit, over waer. 305 Daer up dien werf stont een wout. Die Gods helden bout Trocken haer scip in een havene Ende ghinghen alle doe ave Ghenen sconen werf scauwen; 310 Si ghinghen ooc hout houwen, Omme te ziedene haer heten; Die hongher liets hem niet vergheten. Haren ketel si up hinghen; Om hout datsi ghinghen, 315 Eenen drooghen boom si vonden; Doe sine te houwene begonden, Doe so scoot al dat eylant Onder twater al te hant, So dat die heleghe man 320 Te tijde cume sijn scip ghewan; Met haesten si int scip [s]pronghen; Den lof Gods datsi zonghen, Dat hise bi der ghenaden zine Verloost hadde van dier pine. 325 Die werf die ghinc al onder. Dit was dat derde wonder, Dat die heeren saghen. Die wint die ghincse jaghen Bi den zeyle vaste; 330 Doe leden si meneghe onraste Ende menich onghemac. Die heleghe abdt doe sprac: “Dit mochte wel een visch zijn, |181 ra| Die desen werf dus trac in; 335 Seker hi was wel hout, Eer ghewies al dat hout Up sinen rugghe braden.” 9 Gode si dicken baden Met ghestaden moede 340 Dor sine grote goede, Dat hise saen ghesande Tote eenen ghestadeghen lande.

Toen zag Sint Brandaan Een schone erf staan: Het dacht de wijze heer Wel 6 mijlen lang of meer; Die stond op de rug van een vis; Dat boek maakt ons zeker, Dat daar een zoet water aan de zee gaat: Daar had de vis zijn eten Genomen wel menig jaar, Zo het boek zegt, voor waar. Daarop die erf stond een woud. De Gods helden dapper Trokken hun schip in een haven En gingen er alle toen af Die schone erf aanschouwen; Ze gingen ook hout houwen, Om te koken hun eten; De honger liet hen niet vergeten. Hun ketel ze ophingen; Om hout dat ze gingen, Een droge boom ze vonden; Toen ze te houwen begonnen, Toen zo schoot dat hele eiland Onder water al gelijk, Zodat de heilige man Op tijd nauwelijks zijn schip gewon; Met haast ze in het schip sprongen; De lof Gods dat ze zongen, Dat hij ze bij de genaden van hem Verlost had van die pijn. De erf die ging geheel onder. Dit was dat derde wonder, Dat de heren zagen. De wind die ging ze jagen Bij het zeil vast; Toen leden ze menige onrust En menig ongemak. De heilige abt toen sprak: “Dit mocht wel een vis zijn, Die deze erf dus trok in; Zeker hij was wel oud, Eer groeide al dat hout Op zijn rug houden.” God zij vaak baden Met gestadige moed Door zijn grote goedheid, Dat hij ze gelijk zond Tot een gestadig land.

Doe si den vissche ontvaren Ende wech zeylende waren, 345 Om te ziene meer wonder Saghen si een eyselic commer Up dwater voor hem gaen; Het wilde haer scip vaen Ende verderven mettien. 350 “Wij en dorvent niet ontsien”, Sprac Sente Brandaen, “Wij en hebben hem niet mesdaen; Laet ons scip in Gods hant varen! God sal ons van hem bewaren.” 355 Half waest visch ende half wijf; Al ru so was hem dat lijf; Dicken omme ghinct den kiel. Sente Brandaen neder viel Up sine bloote knien 360 Ende bat Gode om zijn ontflien; Sine moonke baden alle gader; Dus verbaden si Gode onsen vader, Dat dat vreeselike wonder Bezijden haren scepe ghinc onder, 365 Dat zijt hoorden borlen ende wallen Dien langhen dach al met allen In dier dieper zee gronde.

Toen ze de vis ontkomen En weg zeilend waren, Om te zien meer wonderen Zagen ze een ijselijke belemmering Op het water voor hen gaan; Het wilde hun schip vangen En verderven meteen. “Wij durven het niet ontzien”, Sprak Sint Brandaan, “Wij hebben hem niets misdaan; Laat ons schip in Gods hand varen! God zal ons van hem bewaren.” Half was het vis en half wijf; Al ruw zo was hem dat lijf; Vaak om ging het de kiel. Sint Brandaan neer viel Op zijn blote knieën En bad God om zijn ontkomen; Zijn monniken baden allemaal; Dus baden ze God onze vader, Dat dit vreselijke wonder Bezijden hun schip ging onder, Dat zij het hoorden borrelen en koken Die lange dag geheel In de diepe zeegrond.