Beowulf.

Een Oud-Engels herosch, episch gedicht, geschreven in de allitererende versvorm.

 

Uit; https://ia800303.us.archive.org/3/items/beowulf16328gut/16328-h/16328-h.htm

Door Nico Koomen.

[1] GLOSSARY OF PROPER NAMES.

 

lfhere. A kinsman of Wiglaf.

schere. Confidential friend of King Hrothgar. Elder brother of Yrmenlaf. Killed by Grendel.

Beanstan.Father of Breca..

Beowulf. Son of Scyld, the founder of the dynasty of Scyldings. Father of Healfdene, and grandfather of Hrothgar.

Beowulf. The hero of the poem. Sprung from the stock of Geats, son of Ecgtheow. Brought up by his maternal grandfather Hrethel, and figuring in manhood as a devoted liegeman of his uncle Higelac. A hero from his youth. Has the strength of thirty men. Engages in a swimming-match with Breca. Goes to the help of Hrothgar against the monster Grendel. Vanquishes Grendel and his mother. Afterwards becomes king of the Geats. Late in life attempts to kill a fire-spewing dragon, and is slain. Is buried with great honors. His memorial mound.

 

Breca.  opponent in the famous swimming-match.

Brondings. A people ruled by Breca.

Brosinga mene. A famous collar once owned by the Brosings.

Cain. Progenitor of Grendel and other monsters.

Dghrefn. A warrior of the Hugs, killed by Beowulf.

Danes. Subjects  of Scyld and his descendants, and hence often called Scyldings. Other names for them are Victory-Scyldings, Honor-Scyldings, Armor-Danes, Bright-Danes, East-Danes, West-Danes, North-Danes, South-Danes, Ingwins, Hrethmen.

Ecglaf. Father of Unferth, who taunts Beowulf.

Ecgtheow. Father of Beowulf, the hero of the poem. A widely-known Wgmunding warrior. Marries Hrethels daughter. After slaying Heatholaf, a Wylfing, he flees his country.

Ecgwela. A king of the Danes before Scyld. [xiv]

Elan. Sister of Hrothgar, and probably wife of Ongentheow, king of the Swedes.

Eagle Cape. A promontory in Geat-land, under which took place Beowulfs last encounter.

Eadgils. Son of Ohthere and brother of Eanmund.

Eanmund. Son of Ohthere and brother of Eadgils. The reference to these brothers is vague, and variously understood. Heyne supposes as follows: Raising a revolt against their father, they are obliged to leave Sweden. They go to the land of the Geats; with what intention, is not known, but probably to conquer and plunder. The Geatish king, Heardred, is slain by one of the brothers, probably Eanmund.

Eofor. A Geatish hero who slays Ongentheow in war, and is rewarded by Hygelac with the hand of his only daughter.

 

Eormenric. A Gothic king, from whom Hama took away the famous Brosinga mene.

Eomr. Son of Offa and Thrytho, king and queen of the Angles.

Finn. King of the North-Frisians and the Jutes. Marries Hildeburg. At his court takes place the horrible slaughter in which the Danish general, Hnf, fell. Later on, Finn himself is slain by Danish warriors.

Fin-land. country to which Beowulf was driven by the currents in his swimming-match.

Fitela. Son and nephew of King Sigemund, whose praises are sung in XIV.

Folcwalda.  of Finn.

Franks. Introduced occasionally in referring to the death of Higelac.

Frisians. A part of them are ruled by Finn. Some of them were engaged in the struggle in which Higelac was slain.

 

Freaware.  of King Hrothgar. Married to Ingeld, a Heathobard prince.

Froda. King of the Heathobards, and father of Ingeld.

Garmund. Father of Offa.

Geats, Geatmen. The race to which the hero of the poem belongs. Also called Weder-Geats, or Weders, War-Geats, Sea-Geats. They are ruled by Hrethel, Hthcyn, Higelac, and Beowulf.

Gepids. Named in connection with the Danes and Swedes..

Grendel.  monster of the race of Cain. Dwells in the fens and moors. Is furiously envious when he hears sounds of joy in Hrothgars palace. Causes the king untold agony for years. Is finally conquered by Beowulf, and dies of his wound. His hand and arm are hung up in Hrothgars hall Heorot. His head is cut off by Beowulf when he goes down to fight with Grendels mother.

 

Guthlaf. A Dane of Hnfs party.

Half-Danes. Branch of the Danes to which Hnf belonged. [xv]

Halga. Surnamed the Good. Younger brother of Hrothgar.

Hama. Takes the Brosinga mene from Eormenric.

Hreth. Father of Higelacs queen, Hygd.

Hthcyn. Son of Hrethel and brother of Higelac. Kills his brother Herebeald accidentally. Is slain at Ravenswood, fighting against Ongentheow.

Helmings. The race to which Queen Wealhtheow belonged.

Heming. A kinsman of Garmund, perhaps nephew.

 

Hengest.  Danish leader. Takes command on the fall of Hnf.

Herebeald. Eldest son of Hrethel, the Geatish king, and brother of Higelac. Killed by his younger brother Hthcyn.

 

Heremod. A Danish king of a dynasty before the Scylding line. Was a source of great sorrow to his people.

 

Hereric. Referred to as uncle of Heardred, but otherwise unknown.

Hetwars. Another name for the Franks.

Healfdene.  Grandson of Scyld and father of Hrothgar. Ruled the Danes long and well.

Heardred. Son of Higelac and Hygd, king and queen of the Geats. Succeeds his father, with Beowulf as regent. Is slain by the sons of Ohthere.

Heathobards. Race of Lombards, of which Froda is king. After Froda falls in battle with the Danes, Ingeld, his son, marries Hrothgars daughter, Freaware, in order to heal the feud.

Heatholaf. A Wylfing warrior slain by Beowulfs father.

 

Heathoremes. The people on whose shores Breca is cast by the waves during his contest with Beowulf.

Heorogar. Elder brother of Hrothgar, and surnamed Weoroda Rswa, Prince of the Troopers.

Hereward. Son of the above.

Heort, Heorot. The great mead-hall which King Hrothgar builds. It is invaded by Grendel for twelve years. Finally cleansed by Beowulf, the Geat. It is called Heort on account of the hart-antlers which decorate it.

Hildeburg. Wife of Finn, daughter of Hoce, and related to Hnf,—probably his sister.

Hnf. Leader of a branch of the Danes called Half-Danes. Killed in the struggle at Finns castle.

Hondscio. One of Beowulfs companions. Killed by Grendel just before Beowulf grappled with that monster.

Hoce. Father of Hildeburg and probably of Hnf.

Hrethel. King of the Geats, father of Higelac, and grandfather of Beowulf.

Hrethla. Once used for Hrethel.

Hrethmen.  name for the Danes.

Hrethric. Son of Hrothgar. [xvi]

Hreosna-beorh. A promontory in Geat-land, near which Ohtheres sons made plundering raids.

Hrothgar. The Danish king who built the hall Heort, but was long unable to enjoy it on account of Grendels persecutions. Marries Wealhtheow, a Helming lady. Has two sons and a daughter. Is a typical Teutonic king, lavish of gifts. A devoted liegelord, as his lamentations over slain liegemen prove. Also very appreciative of kindness, as is shown by his loving gratitude to Beowulf.

 

Hrothmund. Son of Hrothgar.

Hrothulf.  a son of Halga, younger brother of Hrothgar. Certainly on terms of close intimacy in Hrothgars palace.

 

Hrunting. Unferths sword, lent to Beowulf.

Hugs. A race in alliance with the Franks and Frisians at the time of Higelacs fall.

Hun. A Frisian warrior, probably general of the Hetwars. Gives Hengest a beautiful sword..

Hunferth. Sometimes used for Unferth.

Hygelac, Higelac. King of the Geats, uncle and liegelord of Beowulf, the hero of the poem.—His second wife is the lovely Hygd, daughter of Hreth. The son of their union is Heardred. Is slain in a war with the Hugs, Franks, and Frisians combined. Beowulf is regent, and afterwards king of the Geats.

Hygd. Wife of Higelac, and daughter of Hreth. There are some indications that she married Beowulf after she became a widow.

Ingeld.—. Son of the Heathobard king, Froda. Marries Hrothgars daughter, Freaware, in order to reconcile the two peoples.

Ingwins. Another name for the Danes.

Jutes. Name sometimes applied to Finns people.

 

Lafing. Name of a famous sword presented to Hengest by Hun.

Merewing. A Frankish king, probably engaged in the war in which Higelac was slain.

Ngling. Beowulfs sword.

Offa. King of the Angles, and son of Garmund. Marries the terrible Thrytho who is so strongly contrasted with Hygd.

 

Ohthere. Son of Ongentheow, king of the Swedes. He is father of Eanmund and Eadgils.

Onela. Brother of Ohthere.

Ongentheow. King of Sweden, of the Scylfing dynasty. Married, perhaps, Elan, daughter of Healfdene.

Oslaf. A Dane of Hnfs party.

Ravenswood. forest near which Hthcyn was slain.

Scefing. Applied to Scyld, and meaning son of Scef. [xvii]

Scyld. Founder of the dynasty to which Hrothgar, his father, and grandfather belonged. He dies, and his body is put on a vessel, and set adrift. He goes from Daneland just as he had come to it—in a bark.

Scyldings. The descendants of Scyld. They are also called Honor-Scyldings, Victory-Scyldings, War-Scyldings, etc. (See Danes, above.).

Scylfings. A Swedish royal line to which Wiglaf belonged.

 

Sigemund. Son of Wls, and uncle and father of Fitela. His struggle with a dragon is related in connection with Beowulfs deeds of prowess.

Swerting. Grandfather of Higelac, and father of Hrethel.

Swedes. People of Sweden, ruled by the Scylfings.

Thrytho. Wife of Offa, king of the Angles. Known for her fierce and unwomanly disposition. She is introduced as a contrast to the gentle Hygd, queen of Higelac.

 

Unferth.  of Ecglaf, and seemingly a confidential courtier of Hrothgar. Taunts Beowulf for having taken part in the swimming-match. Lends Beowulf his sword when he goes to look for Grendels mother. In the MS. sometimes written Hunferth. .

Wls. Father of Sigemund.

Wgmunding. A name occasionally applied to Wiglaf and Beowulf, and perhaps derived from a common ancestor, Wgmund.

Weders. Another name for Geats or Wedergeats.

Wayland.  fabulous smith mentioned in this poem and in other old Teutonic literature.

Wendels. The people of Wulfgar, Hrothgars messenger and retainer. (Perhaps = Vandals.)

Wealhtheow. Wife of Hrothgar. Her queenly courtesy is well shown in the poem.

Weohstan, or Wihstan. A Wgmunding, and father of Wiglaf.

Whales Ness. A prominent promontory, on which Beowulfs mound was built.

Wiglaf. Son of Wihstan, and related to Beowulf. He remains faithful to Beowulf in the fatal struggle with the fire-drake. Would rather die than leave his lord in his dire emergency.

 

Wonred. Father of Wulf and Eofor.

Wulf. Son of Wonred. Engaged in the battle between Higelacs and Ongentheows forces, and had a hand-to-hand fight with Ongentheow himself. Ongentheow disables him, and is thereupon slain by Eofor.

Wulfgar. Lord of the Wendels, and retainer of Hrothgar.

Wylfings. A people to whom belonged Heatholaf, who was slain by Ecgtheow.

Yrmenlaf. Younger brother of schere, the hero whose death grieved Hrothgar so deeply.

VERKLARING VAN DE GOEDE NAMEN.

 

lfhere. Een bloedverwant van Wiglaf.

schere. Vertrouwelijke vriend van koning Hrotgar. Oudere broer van Yrmenlaf. Gedood door Grendel.

Beanstan. Vader van of Breca.

Beowulf. Zoon van Scyld, de stichter van de dynastie van Scyldings. Vader van Healfdene en grootvader van Hrothgar.

Beowulf. De held van het poem. Ontsprongen uit de stam van de Geats, zoon van Ecgtheow. Opgevoed door zijn grootvader van moeders kant, Hrethel, en beraadde zich als een toegewijde leenman van zijn oom Higelac op de volwassenheid. Een held al vanaf zijn jeugd. Heeft de kracht van dertig mannen. Neemt deel met een zwemwedstrijd met Breca. Gaat Hrothgar helpen tegen het monster Grendel. Overwint Grendel en zijn moeder. Wordt daarna koning van de Geats. Laat in zijn leven probeert hij een vuurspuwende draak te doden en wordt gedood. Wordt met grote eer begraven. Zijn gedenk heuvel.

Breca. Tegenstander in een beroemde zwemwedstrijd.

Brondings. Een volk geregeerd door Breca.

Brosinga mene. Een beroemde  halsband en ooit eigendom van Brosings.

Kain. Stamvader van Grendel en andere monsters.

Dghrefn. Een krijger van de Hugs, gedood door Beowulf.

Denen. Gedeelte van Scyld en hun nakomelingen en vandaar worden ze vaak Scyldings genoemd. Andere namen voor hen zijn Victorie Scyldings, Geerde Scyldings, gewapende Denen, Heldere Denen, Oost Denen, West-Denen, Noord Denen, Zuid Denen, Ingwins, Hrethmen.

Ecglaf. Vader van Unferth die Beowulf bespot.

Ecgtheow. Vader van of Beowulf, de held van het poem. Een zeer bekende Wgmunding strijder. Trouwde met de dochter van Hrethel. Nadat hij Heatholaf, een Wylfing, gedood heeft vlucht hij naar zijn land.

Ecgwela. Een Deense koning voor Scyld.  

Elan. Zuster van Hrothgar, en waarschijnlijk de vrouw van Ongentheow, een Zweedse koning.

Eagle Cape. Een voorgebergte in Geat land waar de laatste ontmoeting met Beowulf plaats vond.

Eadgils. Zoon van Ohthere en broer van Eanmund.

Eanmund. Zoon van Ohthere en broer van Eadgils. De verwijzing naar de broers is vaag en wordt op verschillende manieren begrepen. Heybe veronderstelt het volgende: Na een opstand tegen hun vader zijn ze verplicht om Zweden te verlaten. Ze gaan naar het land Geats; met welk doel is onbekend maar waarschijnlijk om te overwinnen en te plunderen. De koning van de Geats, Heardred, wordt door een van de broers gedood, waarschijnlijk Eanmund.

Eofor. Een held van de Geats die Ongentheow doodde in een oorlog en wordt door Hygelac beloond met de hand van zijn enigste dochter.

Eormenric. Een Gotische koning waarvan Hama de beroemde Brosinga halsband mee nam.

Eomr. Zoon van Offa en Thrytho, koning en koningin van de Angelen.

Finn. Koning van Noord Friesland en Juten. Trouwt met Hildeburg. In zijn hof vindt de vreselijke slachting plaats waarbij de Deense generaal Hnf viel. Later wordt Finn zelf gedood door Deense krijgers.

Finland. Een land waarnaar Beowulf door de stromingen werd gedreven in zijn zwemwedstrijd.

Fitela. Zoon en neef van koning Sigemund wiens lof in hoofdstuk 14 bezongen wordt.

Folcwalda.  Vader van Finn.

Franken. Af en toe gentroduceerd bij de verwijzing vaar de dood van Higelac.

Friezen. Een gedeelte van hen wordt geregeerd door Finn. Sommige van hen waren in de strijd gewikkeld waarin Higelac werd gedood.

Freaware. Dochter van koning Hrothgar. Trouwde met Ingeld, een prins van Heathobard.

Froda. Koning van de Heathobard en vader van Ingeld.

Garmund. Vader van Offa.

Geats, Geatmen. Het geslacht waartoe de held van het gedicht behoort. Wordt ook Weder-Geats of Weders, Oorlog-Geats en Zee-Geats genoemd. Ze worden geregeerd door Hrethel, Hthcyn, Higelac en Beowulf.

Gepids. Genoemd in verband met de Denen en Zweden.

Grendel.  Monster van het volk van Cain. Woont in de vennen en moerassen. Is woedend en jaloers als hij het geluid van vreugde hoort en in het paleis van Hrothgar. Veroorzaakt de koning onuitsprekelijke pijnen gedurende jaren. Wordt uiteindelijk overwonnen door Beowulf en sterft aan zijn wond. Zijn handen en armen worden opgehangen de hal van Hrothgar Heorot. Zijn hoofd wordt door Beowulf afgesneden als hij naar beneden gaat om met Grendels moeder te vechten.

Guthlaf. Een Deen van de partij van Hnf.

Half-Danes. Tak van de Denen waartoe Hnf behoort.

Halga. Bijgenaamd de goede. Jongere broer van Hrothgar.

Hama. Neemt de Brosinga halsband van Eormenric.

Hreth. Vader van de koningin van Higelac, Hygd.

Hthcyn. Zoon van Hrethel en broer van Higelac. Doodt zijn broer Herebeald per ongeluk. Wordt gedood in Ravenswood toen hij vocht tegen Ongentheow.

Helmings. Het volk waartoe koningin Wealhtheow behoort.

Heming. Een bloedverwant van Garmund, misschien een neef.

Hengest.  Deense leider. Neemt de leiding over na de val van Hnf.

Herebeald. Oudste zoon van Hrethel, de koning van de Geat en broer van Higelac. Gedood door zijn jongere broer Hthcyn.

Heremod. Een Deense koning van een dynastie voor de Scylding lijn. Was een bron van groot verdriet voor zijn volk.

Hereric. Wordt verwezen als een oom van Heardred, maar verder onbekend.

Hetwars. Een andere naam voor de Franken.

Healfdene.  Kleinzoon van Scyld en vader van Hrothgar. Heerste lang en goed over de Denen.

Heardred. Zoon van Higelac en Hygd, koning en koningin van de Geats. Volgde zijn vader op met Beowulf als regent. Is gedood door de zonen van Ohthere.

Heathobards. Volk van Lombaarden waarvan Froda de koning is. Nadat Froda in de slag met de Denen valt trouwt Ingeld, zijn zoon, met de dochter van Hrothgars, Freaware, om de vete te verzoenen.

Heatholaf. Een Wylfing krijger die gedood wordt door de vader van Beowulf.

Heathoremes. Het volk aan wiens kust Breca door de golven wordt geworpen tijdens zijn wedstrijd met Beowulf.

Heorogar. Oudste broer van Hrothgar met de bijnaam Weoroda Rswa, prins van de troep.

Hereward. Zoon van de boven genoemde.

Heort, Heorot. De grote mede hal die koning Hrothgar bouwt. Twaalf jaar valt Grendel daar binnen. Eindelijk gereinigd door Beowulf, de Geat. Het wordt Heort genoemd vanwege het hertengewei dat het versiert.

Hildeburg. Vrouw van Finn, dochter van Hoce en verwant met Hnf, waarschijnlijk zijn zuster.

Hnf. Leider van een Deense tak die Half-Denen genoemd wordt. Gedood in de strijd bij het kasteel van Finn.

Hondscio. Een van Beowulfs compagnons. Gedood door Grendel vlak voordat Beowulf met dat monster worstelde.

Hoce. Vader van Hildeburg en waarschijnlijk van Hnf.

Hrethel. Koning van de Geats, vader van Higelac en grootvader van Beowulf.

Hrethla. Eens gebruikt voor Hrethel.

Hrethmen.  Een andere naam voor de Denen.

Hrethric. Zoon van Hrothgar.

Hreosna-beorh. Een voorgebergte in het land van Geat waar de zonen van Ohthere plundertochten maakten.

Hrothgar. De Deense koning die de hal Heort bouwde maar er niet lang van kon genieten vanwege de vervolgingen van Grendel. Trouwde met Wealhtheow, een dame van Helming. Had twee zonen en een dochter is een typische Germaanse koning, rijk met geschenken. Een toegewijde leenheer zoals zijn klaagzangen over verslagen leenheren bewijzen. Ook zeer dankbaar voor vriendelijkheid zoals blijkt uit zijn liefdevolle dankbaarheid aan Beowulf.

Hrothmund. Zoon van Hrothgar.

Hrothulf. Waarschijnlijk een zoon van Halga, jongere broer van Hrothgar. Zeker in termen van intimiteit in het paleis van Hrothgar.

Hrunting. Het zwaard van Unferth, geleend aan Beowulf.

Hugs. Een volk in alliantie met de Franken en Friezen ten tijde van de val van Higelac.

Hun. Een Friese krijger, waarschijnlijk generaal van de Hetwars. Geeft aan Hengest een prachtig zwaard.

Hunferth. Soms gebruikt voor Unferth.

Hygelac, Higelac. Koning van de Geats, oom en leenheer van Beowulf, de held van het poem. Zijn tweede vrouw is de lieflijke Hygd, dochter van Hreth. De zoon van hun vereniging is Heardred. Is gedood in een oorlog met een combinatie van Hugs, Franken en Friesen. Beowulf is regent en daarna koning van de Geats.

Hygd. Wijf van Higelac en dochter van Hreth. Er zijn enkele verwijzingen dat ze met Beowulf trouwde nadat ze weduwe was geworden.

Ingeld. Zoon van koning Heathobard, Froda. Trouwde met de dochter van Hrothgar, Freaware, om te twee volken te verzoenen.

Ingwins. Een andere naam voor de Denen.

Jutes. Een naam die soms toegepast wordt  op het volk van Finn.

Lafing. De naam van en beroemd zwaard gepresenteerd aan Hengest door Hun.

Merewing. Een koning van de Franken, waarschijnlijk betrokken bij de oorlog waarin Higelac werd gedood.

Ngling. Het zwaard van Beowulf.

Offa. Koning van de Angelen en de zoon van Garmund. Trouwde met de verschrikkelijke Thrytho die zo sterk in contrast staat met Hygd.

Ohthere. Zoon van Ongentheow, Zweedse koning. Hij is de vader van Eanmund en Eadgils.

Onela. Broer van Ohthere.

Ongentheow. Zweedse koning van de Scylfing dynastie. Trouwde mogelijk met Elan, dochter van Healfdene.

Oslaf. Een Deen van de partij van Hnf.

Ravenswood. Het bos waarnaast Hthcyn gedood werd.

Scefing. Toegepast op Scyld en betekent zoon van Scef.

Scyld. Stichter van de dynastie waartoe Hrothgar, zijn vader en grootvader, behoorden. Hij stierf en zijn lichaam werd in schip gezet en op drift gezet. Hij gaat vanuit Denemarken net zoals hij erin gekomen was, in een boot.

Scyldings. De afstammelingen van Scyld. Ze worden ook Eer-Scyldings, Victorie-Scyldings, Oorlog-Scyldings, etc. genoemd. (Zie Denen, hierboven).

Scylfings. Een Zweedse koninklijke lijn waartoe Wiglaf behoort.

Sigemund. Zoon van Wls en oom en vader van Fitela. Zijn strijd met een draak is gerelateerd in verband met de daden en bekwaamheid van Beowulf.

Swerting. Grootvader van Higelac en vader van Hrethel.

Swedes. Volk van Zweden, geheerst door de Scylfings.

Thrytho. Wijf van Offa, koning van de Angelen. Bekend om haar woeste en onvrouwelijke karakter. Ze wordt gentroduceerd als een contrast met de zachte Hygd, koningin van Higelac.

Unferth.  Zoon van Ecglaf en lijkt een vertrouwde hoveling van Hrothgar te zijn. Beschimpt Beowulf omdat hij deelgenomen had aan de zwemwedstrijd. Leent Beowulf zijn zward als hij op zoek gaat naar de moeder van Grendel. In de MS. Soms geschreven als Hunferth.

Wls. Vader van Sigemund.

Wgmunding. Een naam die soms toegepast werd op Wiglaf en Beowulf en mogelijk afgeleid was van een gemeenschappelijke voorouder, Wgmund.

Weders. Een andere naam voor de Geats of Wedergeats.

Wayland.  Een fabuleuze smid die in dit poem genoemd wordt  en andere Duitse literatuur.

Wendels. Het volk van Wulfgar, de boodschapper en bewaarder van Hrothgar. (Mogelijk de Vandalen.)

Wealhtheow. Wijf van Hrothgar. Haar koninginachtige hoffelijkheid wordt in dit gedicht goed.

Weohstan of Wihstan. Een Wgmunding en vader van Wiglaf.

Whales Ness. Een prominent voorgebergte waarop de begraafplaats van Beowulf werd gebouwd.

Wiglaf. Zoon van Wihstan en verwant met Beowulf. Hij blijft Beowulf trouw in de fatale strijd met de vuurdraak. Hij sterft liever dan zijn heer achter te laten in zijn noodtoestand.

Wonred. Vader van Wulf en Eofor.

Wulf. Zoon van Wonred. Verbonden in de strijd tussen de krachten van Higelac en Ongentheow en had een hand in handgevecht met Ongentheow zelf. Ongentheow schakelt hem uit en wordt vervolgens door Eofor gedood.

Wulfgar. Heer van de Wendels en bediende van Hrothgar.

Wylfings. Een volk waartoe Heatholaf behoort die gedood wordt door Ecgtheow.

Yrmenlaf. Jongere broer van schere, de held wiens dood door Hrothgar zo zeer betreurd werd.

 

 

 

1. THE LIFE AND DEATH OF SCYLD.

 

 

Lo! the Spear-Danes glory through splendid achievements  (1) The folk-kings former fame we have heard of,

How princes displayed then their prowess-in-battle.

(2) Oft Scyld the Scefing from scathers in numbers

5 From many a people their mead-benches tore.

Since first he found him friendless and wretched,

The earl had had terror: comfort he got for it,

Waxed neath the welkin, world-honor gained,

Till all his neighbors oer sea were compelled to

10 Bow to his bidding and bring him their tribute:

(3) An excellent atheling! After was borne him

A son and heir, young in his dwelling,

Whom God-Father sent to solace the people.

He had marked the misery malice had caused them,

 

15 That reaved of their rulers they wretched had erstwhile

Long been afflicted. The Lord, in requital,

Wielder of Glory, with world-honor blessed him.

Famed was Beowulf, far spread the glory

Of Scylds great son in the lands of the Danemen.

[2] (4) 20 So the carle that is young, by kindnesses rendered

The friends of his father, with fees in abundance

Must be able to earn that when age approacheth

Eager companions aid him requitingly,

When war assaults him serve him as liegemen:

 

25 By praise-worthy actions must honor be got

Mong all of the races. At the hour that was fated

(5)  Scyld then departed to the All-Fathers keeping

Warlike to wend him; away then they bare him

To the flood of the current, his fond-loving comrades,

30 As himself he had bidden, while the friend of the Scyldings

Word-sway wielded, and the well-lovd land-prince

Long did rule them. The ring-stemmd vessel,

Bark of the atheling, lay there at anchor,

Icy in glimmer and eager for sailing;

By his own request, his body is laid on a vessel and wafted seaward.

(6) 35 The belovd leader laid they down there,

Giver of rings, on the breast of the vessel,

The famed by the mainmast. A many of jewels,

Of fretted embossings, from far-lands brought over,

Was placed near at hand then; and heard I not ever

40 That a folk ever furnished a float more superbly

With weapons of warfare, weeds for the battle,

Bills and burnies; on his bosom sparkled

Many a jewel that with him must travel

On the flush of the flood afar on the current.

45 And favors no fewer they furnished him soothly,

Excellent folk-gems, than others had given him

 

Who when first he was born outward did send him

Lone on the main, the merest of infants:

And a gold-fashioned standard they stretched under heaven

[3] 50 High oer his head, let the holm-currents bear him,

Seaward consigned him: sad was their spirit,

(7) Their mood very mournful. Men are not able

Soothly to tell us, they in halls who reside,

Heroes under heaven, to what haven he hied.

HET LEVEN EN DOOD VAN SCYLD.

 

Lo! the Speer-Denen roemen door prachtige prestaties

De vroegere roem van de volkskoningen waarvan we hebben gehoord,

Hoe prinsen hun voortreffelijke strijd tentoon stelden.

Van Scyld zijn de Scefing beschadigd in aantallen

Van veel mensen werden hun mede banken gescheurd.

Sinds ze zich eerst zonder vrienden en ellendig vonden,

De graaf had verschrikking gehad: troost kreeg hij ervoor,

Gegroeid naast de hemel en wereldeer opgedaan,

Totdat al zijn buren over zee gedwongen werden te

Buigen voor zijn gebod en hem eerbetoon te brengen:

Een uitstekende edeling! Nadat hem geboren was

Een zoon en erfgenaam, jong in zijn woning,

Die God de Vader gezonden heeft om de mensen te troosten

Hij had de ellende gezien die de boosaardigheid hen had veroorzaakt.

Dat beroven van hun heersers hadden ze eerst ellendig

Lang geteisterd. De Heer in vergelding

Heerser van Glorie zegende hen met wereldeer.

Beroemd was Beowulf, ver verspreidde zich de glorie

Van de grote zoon van Scyld in het land van de Denen.

Zo de kerel die jong is en met vriendelijkheid geeft

Zijn vaders vriende met vergoedingen in overvloed

Moet dat kunnen verdienen als de leeftijd nadert

De enthousiaste metgezellen dienen hem voor de beloning,

Wanneer de oorlog zich aandient dienen zij hem als leenmannen:

Door loofwaardige acties moet eer worden verkregen

Onder alle geslachten. Op het uur dat het lot fataal was

Vertrok Scyld toen naar de Alle Vaders bewaarplaats

Oorlogsachtig om hem te begeven; weg droegen ze hem

Naar de vloed van de stroom door zijn liefhebbende kameraden,

Zoals hij zelf had bevolen, terwijl de vriend van de Scyldings

Vaarwel zwaaiden en de zeer geliefde landprins

Lang regeerde hij hen. De ringvormige boot

Boot van de edeling lag daar voor anker,

IJzig glimmend en gretig om te zeilen

Op zijn eigen verzoek wordt zijn lichaam op een schip gelegd en drijft zeewaarts.

De geliefde leider legde ze daar neer,

Gever van ringen, op het midden van het schip,

De beroemde hoofdmast. En vele juwelen.

Van gezette relifs afkomstig van verre landen,

Werd toen bij de hand geplaats; en ik hoorde nooit

Dat een volk ooit mooier schip heeft uitgerust

Met oorlogswapens, kruiden voor de strijd,

Zwaarden en schilden; op zijn boezem schitterde

Vele juwelen die met hem moeten reizen

Op het voegen van de vloed in de verte op de stroom.

En met niet minder gunsten voorzagen ze hem werkelijk

Uitstekende volkse edelstenen die anderen hem hadden gegeven

Die toen hij net geboren was hem naar buiten zond

Eenzaam de belangrijkste, de geringste van de kinderen:

En een gouden standaard strekten ze onder de hemel

Hoog over zijn hoofd, laat de oceaanstromingen hem dragen,

Zeewaarts zonden ze hem; droevig was hun geest.

Hun gemoed zeer treurig. Men is niet in staat

Werkelijk om ons te vertellen, zij die in zalen wonen.

Helden onder de hemel, naar welke haven hij zich spoedt.

(1) Het beroemde geslacht van Speer-Denen.

(2)      Scyld, de machtige koning ter eren van wie ze vaak Scyldings genoemd worden. Hij is de groot- grootvader van Hrothgar en zo aanwezig in het gedicht.

(3)      Een zoon hem geboren was die de naam kreeg van Beowulf, een naam die later zo beroemd werd gemaakt als de held van dit gedicht.

(4)       De ideale Germaanse koning geeft geschenken aan zijn vazallen.

(5)      Scyld stierf op het door het lot aangewezen uur.

(6)      Hij verliet het land van de Denen in het midden van een boot.

(7)      Niemand weet waarheen de boot drijft.

 

II. SCYLDS SUCCESSORS, HROTHGARS GREAT MEAD-HALL.

(1) In the boroughs then Beowulf, bairn of the Scyldings,

Belovd land-prince, for long-lasting season

Was famed mid the folk (his father departed,

The prince from his dwelling), till afterward sprang

5 Great-minded Healfdene; the Danes in his lifetime

He graciously governed, grim-mooded, agd.

(2) Four bairns of his body born in succession

Woke in the world, war-troopers leader

Heorogar, Hrothgar, and Halga the good;

10 Heard I that Elan was Ongentheows consort,

(3) The well-beloved bedmate of the War-Scylfing leader.

Then glory in battle to Hrothgar was given,

Waxing of war-fame, that willingly kinsmen

Obeyed his bidding, till the boys grew to manhood,

 

15 A numerous band. It burned in his spirit

To urge his folk to found a great building,

A mead-hall grander than men of the era

(4) Ever had heard of, and in it to share

With young and old all of the blessings

20 The Lord had allowed him, save life and retainers.

 

Then the work I find afar was assigned

[4] To many races in middle-earths regions,

To adorn the great folk-hall. In due time it happened

 

Early mong men, that twas finished entirely,

25 The greatest of hall-buildings; Heorot he named it

(5) Who wide-reaching word-sway wielded mong earlmen.

 

His promise he brake not, rings he lavished,

Treasure at banquet. Towered the hall up

High and horn-crested, huge between antlers:

30 It battle-waves bided, the blasting fire-demon;

Ere long then from hottest hatred must sword-wrath

 

Arise for a womans husband and father.

Then the mighty war-spirit dured for a season,

(6) Bore it bitterly, he who bided in darkness,

35 That light-hearted laughter loud in the building

Greeted him daily; there was dulcet harp-music,

Clear song of the singer. He said that was able

(6) To tell from of old earthmens beginnings,

 

That Father Almighty earth had created,

40 The winsome wold that the water encircleth,

Set exultingly the suns and the moons beams

To lavish their lustre on land-folk and races,

And earth He embellished in all her regions

With limbs and leaves; life He bestowed too

45 On all the kindreds that live under heaven.

(8) So blessed with abundance, brimming with joyance,

The warriors abided, till a certain one gan to

Dog them with deeds of direfullest malice,

 

A foe in the hall-building: this horrible stranger

50 Was Grendel entitled, the march-stepper famous

Who dwelt in the moor-fens, the marsh and the fastness;

The wan-mooded being abode for a season

[5] In the land of the giants, when the Lord and Creator

Had banned him and branded. For that bitter murder,

 

55 The killing of Abel, all-ruling Father

The kindred of Cain crushed with His vengeance;

In the feud He rejoiced not, but far away drove him

 

From kindred and kind, that crime to atone for,

Meter of Justice. Thence ill-favored creatures,

 

60 Elves and giants, monsters of ocean,

Came into being, and the giants that longtime

Grappled with God; He gave them requital.

DE OPVOLGERS VAN SCHYLD, HROTHGART S GROTE MEDE HAL.

 

In de steden toen Beowulf, kind van de Scyldings

Geliefde landvorst, voor een langdurige tijd

Beroemd was tussen het volk (zijn vader trok de prins uit zijn woning) tot daarna ontsprong

De zeer beminde Healfdene; de Denen in zijn leven

Regeerde hij genadig, grimmig gestemd bij ouderdom.

Vier kinderen kwamen achtereenvolgens van zijn lichaam

Waakten in de wereld als leiders van oorlogstroepen

Heorogar, Hrothgar en Halga de goede;

Ik hoorde dat Elan het gezelschap van Ongentheow was,

De geliefde bedgenoot van de leider van de Oorlog-Scylfing.

Toen glorie in de strijd om Hrothgar werd gegeven.

Groeien van oorlogsfaam zodat gewillige bloedverwanten

Gehoorzaam aan zijn bevelen totdat de jongens uitgroeiden tot mannelijkheid,

Met vele banden. Het brandde in zijn geest

Om zijn volk aan te sporen om een groot gebouw te stichten,

Een mede hal grootser dan de mannen van dat tijdperk

Ooit van hadden gehoord en daarin te delen

Met jong en oud al de zegeningen

Die de Heer had hem toegestaan om het leven van de bewakers te redden.

Toen het werk dat ik ver weg vond toegewezen

Aan vele geslachten in de regios van midden aarde,

Om de grote volks hal te sieren. Na verloop van tijd gebeurde het

Vroeg onder de mensen dat het helemaal klaar was

De grootste gebouwde hal; Heorot noemde hij het

Dat een verreikend woorden invloed onder de edelen uitoefende.

Zijn belofte verbrak hij niet, zegt hij rijkelijk,

Schat aan banket. Bracht de hal omhoog

Hoog met een gehoornde kuif, enorm tussen geweien;

Het wachtte gevechtsgolven af, de brandende vuurdemon;

Eerlang dan van de heetste haat moet de toorn van het zwaard

Opstaan voor de echtgenoot en de vader van een vrouw.

Toen verduurde de machtige oorlogsgeest het een tijd,

En verdroeg het bitter, hij die in de duisternis heeft gewacht,

Die luchtige lach luid in het gebouw

Begroette hem dagelijks; er was rijke harpmuziek,

Heldere zang van de zanger. Hij zei dat hij in staat was

Om te vertellen van het begin van de mensen van de oude aarde,

Dat de Almachtige vader de aarde had gemaakt,

Het mooie woud dat omgeven wordt door water,

Stelt met vreugde de stralen van de zon en de maan in

Om hun glans te verspreiden op landvolk en geslachten

En de aarde verfraaide Hij in al haar streken

Met ledematen en bladeren: het leven schonk Hij ook

Op alle geslachten die onder de hemel leven.

En zo gezegend met overvloed, bruisend van vreugde,

Wachten de krijgers af, tot een zeker iemand begon tot

Hen daden te doen met een verschrikkelijke kwaadaardigheid,

Een vijand in het hal gebouw; deze vreselijke vreemdeling

Werd Grendel genoemd, de beroemde marsloper

Die in de heidevelden, moeras en vastheid woont;

De wanmoedige is de woonplaats voor een seizoen

In het land van de reuzen, toen de Heer en Schepper

Hem had verbannen en gebrandmerkt. Vanwege die bittere moord,

De moord op Abel, al heersende Vader

De verwanten van Kain verpletterde Hij met Zijn wraak;

In die vete verheugde Hij zich niet, maar ver weg dreef Hij hem

Van verwanten en kinderen om voor die misdaad te boeten,

Meter van gerechtigheid. Vandaar misselijke makende creaturen,

Elven en reuzen, oceaan monsters,

Kwamen  er in te zijn; en de reuzen die een lange tijd

Worstelden met God; Hij gaf hen vergelding.

(1) Beowulf volgde zijn vader Scyld op.

(2)      De geboorte van Healfdene.

(3)      Hij had drie zonen en een van hen was Hrothgar en een dochter Elan genoemd. Hrothgar werd een machtige koning.

(4)      Hij is gretig om een grote hal bouwen waarin hij zijn bedienden kan plezieren.

(5)      De hal is voltooid en heet Heort of Heorot.

(6)      Het monster Grendel is gek van jaloursheid op de vreugde van de Denen.

(7)      [De loop van het verhaal wordt onderbroken door een korte verwijzing naar een oud verslag van de schepping.

(8)      De vrolijkheid van de krijgers is bewolkt door een afschuwelijke angst.

(9)      Cain wordt een voorloper van Grendel genoemd en van monsters in het algemeen.

 

III. GRENDEL THE MURDERER.

(1) When the sun was sunken, he set out to visit

The lofty hall-building, how the Ring-Danes had used it

 

For beds and benches when the banquet was over.

Then he found there reposing many a noble

5 Asleep after supper; sorrow the heroes,

Misery knew not. The monster of evil

Greedy and cruel tarried but little,

(2) Fell and frantic, and forced from their slumbers

Thirty of thanemen; thence he departed

10 Leaping and laughing, his lair to return to,

With surfeit of slaughter sallying homeward.

In the dusk of the dawning, as the day was just breaking,

Was Grendels prowess revealed to the warriors:

(3) Then, his meal-taking finished, a moan was uplifted,

15 Morning-cry mighty. The man-ruler famous,

The long-worthy atheling, sat very woful,

Suffered great sorrow, sighed for his liegemen,

[6] When they had seen the track of the hateful pursuer,

 

The spirit accursd: too crushing that sorrow,

(4) 20 Too loathsome and lasting. Not longer he tarried,

But one night after continued his slaughter

Shameless and shocking, shrinking but little

From malice and murder; they mastered him fully.

He was easy to find then who otherwhere looked for

 

25 A pleasanter place of repose in the lodges,

A bed in the bowers. Then was brought to his notice

Told him truly by token apparent

The hall-thanes hatred: he held himself after

Further and faster who the foeman did baffle.

30 So ruled he and strongly strove against justice

Lone against all men, till empty uptowered

(5) The choicest of houses. Long was the season:

Twelve-winters time torture suffered

The friend of the Scyldings, every affliction,

35 Endless agony; hence it after became

Certainly known to the children of men

Sadly in measures, that long against Hrothgar

Grendel struggled: his grudges he cherished,

Murderous malice, many a winter,

40 Strife unremitting, and peacefully wished he

Life-woe to lift from no liegeman at all of

The men of the Dane-folk, for money to settle,

No counsellor needed count for a moment

[7] On handsome amends at the hands of the murderer;

(6) 45 The monster of evil fiercely did harass,

The ill-planning death-shade, both elder and younger,

Trapping and tricking them. He trod every night then

The mist-covered moor-fens; men do not know where

Witches and wizards wander and ramble.

50 So the foe of mankind many of evils

Grievous injuries, often accomplished,

Horrible hermit; Heort he frequented,

Gem-bedecked palace, when night-shades had fallen

 

(7) (Since God did oppose him, not the throne could he touch

55 The light-flashing jewel, love of Him knew not).

Twas a fearful affliction to the friend of the Scyldings

 

(8) Soul-crushing sorrow. Not seldom in private

Sat the king in his council; conference held they

What the braves should determine gainst terrors unlooked for.

(9) 60 At the shrines of their idols often they promised

Gifts and offerings, earnestly prayed they

The devil from hell would help them to lighten

Their peoples oppression. Such practice they used then,

 

Hope of the heathen; hell they remembered

65 In innermost spirit, God they knew not,

(10) Judge of their actions, All-wielding Ruler,

No praise could they give the Guardian of Heaven,

The Wielder of Glory. Woe will be his who

Through furious hatred his spirit shall drive to

70 The clutch of the fire, no comfort shall look for,

Wax no wiser; well for the man who,

Living his life-days, his Lord may face

And find defence in his Fathers embrace!

GRENDEL DE MOORDENAAR.

 

Toen de zon onder was vertrok om te bezoeken

Het verheven hal gebouw en hoe de Ring-Denen het hadden gebruikt.

Voor bedden en banken toen het banket voorbij was.

Toen merkte hij dat er veel nobelen rusten

In slaap na het avondeten; de helden kenden zorgen,

En ellende niet. Het monster van het kwaad

Hebzuchtig en wreed bleef maar even,

Fel en hectisch en forceerde hun sluimer

Dertig Denen; vandaar vertrok hij

Spingend en lachend om naar zijn hol terug te keren,

Oververzadigd van de slachting naar huis gaat

In de schemering bij het aanbreken toen de dag net aanbrak,

Was Grendel s kracht aan de krijgers geopenbaard;

Toen de maaltijd was afgelopen kwam er een kreun omhoog,

Machtige ochtendkreet. De beroemde mannen heerser

De zeer waardevolle edeling zat erg bezorgd,

Leed groot verdriet en zuchtte voor zijn leenmannen,

Toen ze het spoort van de haatdragende achtervolger hadden gezien,

De vervloekte geest; om dat verdriet te verpletteren,

Te walgelijk en te langdurig. Niet langer vertoefde hij,

Maar een nacht erna vervolgde hij zijn slachting

Schaamteloos en schokkend, kromp wat

Van boosaardigheid en moord; het beheerste hem volledig.

Het was gemakkelijker die anderen te vinden waar hij naar zocht

Een aangenamere rustplek in de herbergen,

Een bed in de prilen. Toen werd hem ter kennis gebracht

Vertelde hem schijnbaar bij tekens

De hal van de gehate Denen; hij hield zich wat achter

Verder en sneller die de vijandelijk man heeft verbijsterd.

Zo regeerde hij en streed sterk tegen gerechtigheid

Alleen tegen alle mannen, tot leeg was de bovenste toren

Het mooiste huis. Lang was de tijd;

Twaalf winter tijden duurde de martelingen

De vriend van de Scyldings, elke kwelling

Eindeloze pijn; vandaar dat het later werd

Zeker bekend bij de mensenkinderen

Droevig in maatregelen zodat lang Hrothgar tegen

Grendel streed; zijn wrok koesterde hij,

Moordlustige boosaardigheid vele winters

Niet aflatende strijd en vreedzaam wenste hij

Levensmoe om te heffen van helemaal geen leenman meer

De mannen van het Deense volk om voor geld te settelen,

Geen enkele raadsman hoefde even te tellen

Door  mooie vergoeding door de handen van de moordenaar

Het monster van het kwaad trof hevig

De slecht geplande doodschaduw, beide oudere en jongere,

Ze te vangen en bedriegen. Hij stapte toen elke nacht

De met mist bedekte vennetjes; men weet niet waar

Heksen en tovenaars dwalen en rondlopen

Zo heeft de vijand van de mensheid veel kwaad

Met smartelijke verwondingen vaak bereikt,

Vreselijke heremiet; Heort heeft hij bezocht

In het paleis bedekt met edelstenen; toen de nachtkleuren waren gevallen.

(Omdat God zich tegen hem verzette kon hij de troon niet aanraken

Het licht flitsende juweel, de liefde van Hem kende hij niet).

Het was een angstige droefheid voor de vriend van de Scyldings

Ziel verpletterend verdriet. Niet zelden priv

Zat de koning in zijn raad; conferentie hielden ze

Wat de dapperen zouden moeten doen tegen onzichtbare verschrikkingen.

Bij de heiligdommen van  hun idolen beloofden ze vaak

Geschenken en offers en baden ze ernstig

De duivel uit de hel zou hen helpen te verlichten

De onderdrukking van het volk. En dergelijke praktijken gebruikten ze toen,

Hoop van de heidenen; ze herinnerden zich de hel

In hun diepste geest; God kenden ze niet,

Rechter van hun acties, de Alles beheersende Heerser

Geen lof kunnen ze de Beschermer van de Hemel geven

De Heerser van Glorie. Pijnlijk zal zijn woede zijn

Door woedende haat zal zijn geest er naar toe gaan

De greep van het vuur, geen troost zal er naar zoeken

Was niet wijzer; goed voor de man die,

Zijn levensdagen leeft en zijn Heer kan aanschouwen

En verdediging vindt in de omhelzing van zijn Vader!

(1) Grendel valt de slapende helden aan.

(2)      Hij sleept er dertig mee en verslindt ze.

(3)      Een kreet van ondraaglijke pijn gaat omhoog wanneer de vreselijke daad van Grindel volledig wordt gerealiseerd.

(4)      Het monster keert de volgende nacht terug.

(5)      De ellende en spanning van koning Hrothgar duurt twaalf jaar.

(6)      Grendel is niet aflatend van zijn vervolgingen.

(7)      God is tegen het monster.

(8)      De koning en zijn raad beraadslagen tevergeefs.

(9)      Ze roepen de hulp van de goden in.

(10)    De echte God kennen ze niet.

 

IV. BEOWULF GOES TO HROTHGARS ASSISTANCE.

 

(1) So Healfdenes kinsman constantly mused on

 

His long-lasting sorrow; the battle-thane clever

Was not anywise able evils to scape from:

Too crushing the sorrow that came to the people,

5 Loathsome and lasting the life-grinding torture,

(2) Greatest of night-woes. So Higelacs liegeman,

Good amid Geatmen, of Grendels achievements

Heard in his home: of heroes then living

He was stoutest and strongest, sturdy and noble.

10 He bade them prepare him a bark that was trusty;

He said he the war-king would seek oer the ocean,

The folk-leader noble, since he needed retainers.

For the perilous project prudent companions

Chided him little, though loving him dearly;

15 They egged the brave atheling, augured him glory

(3) The excellent knight from the folk of the Geatmen

Had liegemen selected, likest to prove them

Trustworthy warriors; with fourteen companions

The vessel he looked for; a liegeman then showed them,

20 A sea-crafty man, the bounds of the country.

Fast the days fleeted; the float was a-water,

The craft by the cliff. Clomb to the prow then

Well-equipped warriors: the wave-currents twisted

The sea on the sand; soldiers then carried

25 On the breast of the vessel bright-shining jewels,

Handsome war-armor; heroes outshoved then,

Warmen the wood-ship, on its wished-for adventure.

[9] (4) The foamy-necked floater fanned by the breeze,

Likest a bird, glided the waters,

In twenty four hours they reach the shores of Hrothgars dominions

30 Till twety and four hours thereafter

The twist-stemmed vessel had traveled such distance

That the sailing-men saw the sloping embankments,

The sea cliffs gleaming, precipitous mountains,

Nesses enormous: they were nearing the limits

35 At the end of the ocean. Up thence quickly

The men of the Weders clomb to the mainland,

Fastened their vessel (battle weeds rattled,

War burnies clattered), the Wielder they thanked

That the ways oer the waters had waxen so gentle.

(5) 40 Then well from the cliff edge the guard of the Scyldings

Who the sea-cliffs should see to, saw oer the gangway

Brave ones bearing beauteous targets,

Armor all ready, anxiously thought he,

Musing and wondering what men were approaching.

45 High on his horse then Hrothgars retainer

Turned him to coastward, mightily brandished

His lance in his hands, questioned with boldness.

(6) Who are ye men here, mail-covered warriors

Clad in your corslets, come thus a-driving

50 A high riding ship oer the shoals of the waters,

And hither neath helmets have hied oer the ocean?

[10] I have been strand-guard, standing as warden,

Lest enemies ever anywise ravage

Danish dominions with army of war-ships.

55 More boldly never have warriors ventured

Hither to come; of kinsmens approval,

Word-leave of warriors, I ween that ye surely

(7) Nothing have known. Never a greater one

Of earls oer the earth have I had a sight of

60 Than is one of your number, a hero in armor;

No low-ranking fellow adorned with his weapons,

But launching them little, unless looks are deceiving,

And striking appearance. Ere ye pass on your journey

As treacherous spies to the land of the Scyldings

65 And farther fare, I fully must know now

What race ye belong to. Ye far-away dwellers,

Sea-faring sailors, my simple opinion

Hear ye and hearken: haste is most fitting

Plainly to tell me what place ye are come from.

BEOWULF GAAT NAAR HROTHGAR OM TE AISSISTEREN.

 

Dus peinsde de bloedverwant van Healfdene voortdurend op

Zijn langdurig verdriet; de slimme oorlog Deen

Was het niet anders om te ontsnappen van het kwaad;

Om het verdriet dat bij de mensen kwam te breken,

Walgelijke en blijvende levenslange martelingen,

De grootste nachtmerrie. Dus de leenman van Higelac

Goed tussen de mensen van Geats, van Grendels successen

Hoorde in zijn huis, van helden die nu leven

Hij was de dapperste en sterk, stoer en edel.

Hij beval hen een boot te bereiden die betrouwbaar was;

Hij zei dat hij de oorlog koning zoeken zou over de oceaan.

De nobele volksleider, want hij had bedienden nodig.

Voor het gevaarlijke project verstandige metgezellen.

Berispte hen weinig, hoewel hij veel van hen hield;

Ze hitsten de dappere edeling op en voorspelden zijn glorie.

De uitstekende ridder van het volk van Geats

Had bedienden gekozen en wilden het hem bewijzen

Betrouwbare krijgers; met veertien metgezellen

Het schip waarnaar hij zocht; een leenman toonde het hem,

Een listige zeeman, de grenzen van het land.

Snel vlogen de dagen, het schip was te water

Het vaartuig langs de kliffen. Klommen naar de boeg

Goed uitgeruste krijgers; de golfstromen draaien

De zee op het zand; toen droegen de soldaten

Op de boeg van het schip helder glanzende juwelen

Mooie oorlogsharnassen; de helden schoven toen uit

Oorlogslieden het houten schip, op zijn gewenste avontuur

De schuimende hals dreef die door de wind draaide

Als een vogel gleed het over de wateren,

Met vier en twintig uur bereikten ze de oever van Hrothgar s gebieden

Tot twaalf en vier uur daarna

De gedraaide boot had zo n afstand afgelegd

Zodat de zeelui de glooiende wal zagen,

De zeeklippen glinsterden, steile bergen.

Enorme landtongen; ze naderen de grenzen

Aan het einde van de oceaan. Vandaar snel

Klimmen de mannen van Geat naar het vaste land,

Maakten het schip vast (strijdmalin ratelden

Oorlogsschilden kletterden), ze dankten de Heerser

Dat de waterwegen zo zachtaardig waren geworden.

Toen zagen vanaf de rand van de klif de bewaker van de Scyldings

Die de zeekliffen zouden moeten zien zag over de loopplank

Dapperen die mooie schilden droegen,

Wapens alle gereed, angstig dacht hij,

Mijmerend en zich afvragend welke mannen er naderden

Hoog op zijn paard de bediende van Hrothgar

Draaide zich machtig zwaaiend  naar de kust

Zijn lans in zijn hand en vroeg zich af met stoutmoedigheid.

Wie zijn die mensen hier, met malin bedekte krijgers

Gekleed in hun borstharnas naar ons toekomen

50 Een hoog gaand schip over de ondiepten van de wateren

En hier beneden geen helmen gehuurd over de oceaan?

Ik ben strandwachter geweest en stond als bewaker

Laatste vijanden ooit deden ravage

Deense rijken met een leger van oorlogsschepen.

Sterker nog, nooit hebben strijders zich gewaagd

Hierheen te komen; met goedkeuring van bloedverwanten

Met woorden van verlof,  ik weet dat zeker,

Niets bekend is. Nooit een grotere

Van graven van de aarde heb ik gezien

Dan is een van uw aantallen, een held in harnas;

Geen laag geplaatste kerel versierd met zijn wapens

Maar begint wat, tenzij uiterlijk bedriegt,

Een opvallende verschijning. Eer ze gaan op hun reis

Als verraderlijke spionnen naar het land van de Scyldings

En verder gaan, ik moet het nu volledig weten

Van welk geslacht ze zijn. Gij verre reizigers,

Zee varende zeelieden. Mijn eenvoudige mening

Hoor en luister; haast is het meest passend

Vertel me duidelijk van welke plaats je komt.

(1) Hrothgar ziet geen enkele manier om aan de vervolgingen van Grendel te ontkomen.

(2)      Beowulf, de Geat, de held van het gedicht, hoort Hrothgars verdriet en besluit om hem te helpen.

(3)      Met veertien zorgvuldig uitgekozen metgezellen vertrekt hij naar Denen land.

(4)      Het schip vaart als een vogel.

(5)      Ze worden begroet door de Deense kustwacht.

(6)      Zijn uitdaging.

(7)      Hij wordt getroffen door het uiterlijk van Beowulf.

 

V. THE GEATS REACH HEOROT.

(1) The chief of the strangers rendered him answer,

War-troopers leader, and word-treasure opened:

(2) We are sprung from the lineage of the people of Geatland,

And Higelacs hearth-friends. To heroes unnumbered

(3) 5 My father was known, a noble head-warrior

Ecgtheow titled; many a winter

He lived with the people, ere he passed on his journey,

Old from his dwelling; each of the counsellors

Widely mid world-folk well remembers him.

(4) 10 We, kindly of spirit, the lord of thy people,

The son of King Healfdene, have come here to visit,

[11] Folk-troops defender: be free in thy counsels!

 

To the noble one bear we a weighty commission,

The helm of the Danemen; we shall hide, I ween,

(5) 15 Naught of our message. Thou knowst if it happen,

As we soothly heard say, that some savage despoiler,

 

Some hidden pursuer, on nights that are murky

By deeds very direful mid the Danemen exhibits

Hatred unheard of, horrid destruction

20 And the falling of dead. From feelings least selfish

 

(6) I am able to render counsel to Hrothgar,

How he, wise and worthy, may worst the destroyer,

If the anguish of sorrow should ever be lessened,

Comfort come to him, and care-waves grow cooler,

25 Or ever hereafter he agony suffer

And troublous distress, while towereth upward

The handsomest of houses high on the summit.

(7) Bestriding his stallion, the strand-watchman answered,

The doughty retainer: The difference surely

30 Twixt words and works, the warlike shield-bearer

Who judgeth wisely well shall determine.

This band, I hear, beareth no malice

(8) To the prince of the Scyldings. Pass ye then onward

With weapons and armor. I shall lead you in person;

35 To my war-trusty vassals command I shall issue

To keep from all injury your excellent vessel,

 

(9) Your fresh-tarred craft, gainst every opposer

Close by the sea-shore, till the curved-neckd bark shall

Waft back again the well-beloved hero

40 Oer the way of the water to Weder dominions.

(10) To warrior so great twill be granted sure

In the storm of strife to stand secure.

Onward they fared then (the vessel lay quiet,

The broad-bosomed bark was bound by its cable,

 

[12] 45 Firmly at anchor); the boar-signs glistened

Bright on the visors vivid with gilding,

Blaze-hardened, brilliant; the boar acted warden.

The heroes hastened, hurried the liegemen,

(11) Descended together, till they saw the great palace,

50 The well-fashioned wassail-hall wondrous and gleaming:

 

Heorot flashes on their view.

Mid world-folk and kindreds that was widest reputed

Of halls under heaven which the hero abode in;

Its lustre enlightened lands without number.

Then the battle-brave hero showed them the glittering

55 Court of the bold ones, that they easily thither

Might fare on their journey; the aforementioned warrior

Turning his courser, quoth as he left them:

(12)  Tis time I were faring; Father Almighty

Grant you His grace, and give you to journey

60 Safe on your mission! To the sea I will get me

Gainst hostile warriors as warden to stand.

DE GEATS BEREIKEN HEOROT.

 

De hoofdman van de vreemdelingen geeft hem antwoord,

Oorlogstroep leider en opent een woordschat:

Wij zijn voortgekomen uit het geslacht van de mensen van het land van Geat,

En hartsvrienden van Higelac. Aan ontelbare helden

Was mijn vader bekend, een nobele hoofd krijger

En Ecghtheow genoemd; vele winters

Woonde hij bij mensen voordat hij op zijn reis ging,

Oud van zijn woning, elk van de raadgevers

Heel het midden volk herinnert hem zich goed.

En wij vriendelijk van geest, de heer van uw volk

De zoon van koning Healfdene, zijn gekomen te bezoeken

De verdediger van volk troepen; wees vrij in uw raadsbesluiten!

Tot de nobele dragen we een zware opdracht,

Het roer van de Denen; we zullen verbergen, ik veronderstel

Niets van onze boodschap. Je weet het als het gebeurt,

Zoals we werkelijk horen zeggen dat een of andere wilde gewelddadige plunderaar,

Een verborgen achtervolger in duistere nachten

Door erg afschuwelijke daden tussen de Denen verschijnt

Ongehoorde haat, afgrijselijke vernietiging

En het vallen van de dood. Van gevoelens die het minst egostisch zijn

In ben in staat om Hrothgar raad geven,

Hoe hij, wijs en waardig, de vernietiger kan verslaan,

Als de smart van het verdriet ooit verminderd zal worden,

Komt comfort naar hem toe en de zorggolven worden koeler,

Of ooit hierna zal hij weer doodsangst lijden

En onrustige nood, terwijl hij omhoog gaat

De mooiste huizen hoog op de top.

Hij besteeg zijn hengst en de strandwacht antwoordde,

De dappere bediende: Het verschilt zeker

Tussen woorden en daden, de oorlogszuchtige schilddrager

Wie wijs oordeelt die zal het bepalen.

Deze band, hoor ik, draagt geen boosaardigheid.

Tot de prins van de Scyldings. Ga dan verder

Met wapens en uitrusting. Ik zal je persoonlijk leiden:

Naar mijn oorlog vertrouwde vazallen zal ik uitgeven

Om alle beschadigingen van uw uitstekende schip te voorkomen,

Uw vers geteerde vaartuig tegen elke tegenstander

Dichtbij de kust totdat de nek gebogen boot zal

Terug drijven de zeer geliefde held

Over de waterweg naar de Geat domeinen.

Aan zo n grote krijger zal het zeker worden toegestaan

In de storm van de strijd om veilig te blijven.

Daarna gingen ze verder (het schip lag stil,

Met boot met zijn brede boezem was gebonden aan zijn kabel,

Stevig aan zijn anker); De zwijnen tekens glinsterden

Helder op de vizieren levendig met verguldsel

De vlam verhardde, briljant; de zwijn betekent bewaking

De helden haastten zich, haastten zich naar de leenman,

Daalden samen af tot ze het grote paleis zagen,

De goed gevormde drankzaal was wonderbaarlijk en glinsterde;

Heorot lichtte op bij hun komst.

Midden wereldvolk en meest bekende verwanten

Van hallen onder de hemel waarin de held woont;

Zijn glans verlicht landen zonder aantal.

Toen de strijdlustige held het glinsteren zag

Hof van de stoutmoedige, dat ze gemakkelijk daarheen

Mogen gaan op hun reis; de voor genoemde krijger

Draaide zijn renpaard om terwijl hij hen verliet;

Het is tijd dat ik ga; Almachtige Vader

Staat je zijn genade toe en geeft je op deze reis

Veiligheid voor je missie! Naar de zee wil ik gaan

Tegen vijandige strijders als bewaker te staan.

(1) Beowulf antwoordt hoffelijk.

(2)      We zijn Geats.

(3)      Mijn vader Ecgtheow was goed bekend in zijn dagen.

(4)      Onze bedoelingen richting koning Hrothgar zijn van de vriendelijkste.

(5)      Is het waar dat een monster de Deense helden doodt?

(6)      Ik kan je koning helpem om hem te bevrijden van dit vreselijke wezen.

(7)      De kustwacht herinnert Beowulf eraan dat het makkelijker te zeggen dan te doen is.

(8)      Ik ben tevreden met je goede bedoelingen en zal je naar het paleis brengen.

(9)      Uw boot zal goed verzorgd wroden tijdens uw verblijf hier.

(10)    Hij geeft nogmaals Bewulf complimenten.

(11)    Het land is mogelijk golvend.

(12)    De kustwacht die zijn plicht heeft vervuld bidt hen Gods snelheid.

 

VI. BEOWULF INTRODUCES HIMSELF AT THE PALACE.

The highway glistened with many-hued pebble,

A by-path led the liegemen together.

Firm and hand-locked the war-burnie glistened,

The ring-sword radiant rang mid the armor

5 As the party was approaching the palace together

(1) In warlike equipments. Gainst the wall of the building

 

Their wide-fashioned war-shields they weary did set then,

 

[13] Battle-shields sturdy; benchward they turned then;

Their battle-sarks rattled, the gear of the heroes;

10 The lances stood up then, all in a cluster,

The arms of the seamen, ashen-shafts mounted

With edges of iron: the armor-clad troopers

(2) Were decked with weapons. Then a proud-mooded hero

 

Asked of the champions questions of lineage:

15 From what borders bear ye your battle-shields plated,

 

Gilded and gleaming, your gray-colored burnies,

Helmets with visors and heap of war-lances?

To Hrothgar the king I am servant and liegeman.

Mong folk from far-lands found I have never

(3) 20 Men so many of mien more courageous.

I ween that from valor, nowise as outlaws,

But from greatness of soul ye sought for King Hrothgar.

 

(4) Then the strength-famous earlman answer rendered,

The proud-mooded Wederchief replied to his question,

 

(5) 25 Hardy neath helmet: Higelacs mates are we;

Beowulf hight I. To the bairn of Healfdene,

The famous folk-leader, I freely will tell

To thy prince my commission, if pleasantly hearing

Hell grant we may greet him so gracious to all men.

 

30 Wulfgar replied then (he was prince of the Wendels,

His boldness of spirit was known unto many,

His prowess and prudence): The prince of the Scyldings,

 

(6) The friend-lord of Danemen, I will ask of thy journey,

The giver of rings, as thou urgest me do it,

35 The folk-chief famous, and inform thee early

What answer the good one mindeth to render me.

He turned then hurriedly where Hrothgar was sitting,

Old and hoary, his earlmen attending him;

The strength-famous went till he stood at the shoulder

40 Of the lord of the Danemen, of courteous thanemen

The custom he minded. Wulfgar addressed then

His friendly liegelord: Folk of the Geatmen

[14] (7) Oer the way of the waters are wafted hither,

Faring from far-lands: the foremost in rank

45 The battle-champions Beowulf title.

They make this petition: with thee, O my chieftain,

To be granted a conference; O gracious King Hrothgar,

Friendly answer refuse not to give them!

(8) In war-trappings weeded worthy they seem

50 Of earls to be honored; sure the atheling is doughty

 

Who headed the heroes hitherward coming.

BEWOWULF INTRODUCEERT ZICH IN HET PALEIS.

 

 

De snelweg glinsterde met veelkleurige kiezels,

Een bijpad leidde de leenmannen tezamen.

Stevig en goed gesloten glinsterde het oorlogsharnas

Het ringzwaard straalde midden in het harnas

Toen de partij samen het paleis naderde